Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej 

Kwiaty i znicze pod obeliskiem

W tym roku po raz pierwszy obchodziliśmy14 lutego Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Nowe święto państwowe zostało uchwalone 9 stycznia 2025 r. w hołdzie żołnierzom Armii Krajowej – największej konspiracyjnej armii w podbitej przez Niemcy i Rosję Europie, armii, która jako zbrojne ramię Polskiego Państwa Podziemnego prowadziła bohaterską walkę o odzyskanie przez Rzeczpospolitą Polską suwerenności i niepodległości, a której żołnierze po II wojnie światowej byli prześladowani przez władze komunistyczne zależne od Związku Sowieckiego – czytamy w preambule ustawy.

Armia Krajowa nie była tylko jedną z organizacji dywersyjnych utworzonych do walki z okupantem, ale było to zbrojne ramię polskiego państwa podziemnego, zorganizowanej tajnej struktury funkcjonującej na obszarze II Rzeczypospolitej, prowadzącej działalność administracyjną, polityczną, wojskową, sądowniczą, administracyjną. W ramach polskiego państwa podziemnego funkcjonowało m.in. tajne szkolnictwo na każdym poziomie, działały wydawnictwa. Armia Krajowa, jako część polskiego państwa podziemnego miała ogromny wpływ na całe społeczeństwo polskie. Była symbolem niezgody na zniewolenie, mobilizowała do powszechnego oporu wobec okupantów, jednoczyła naród we wspólnej sprawie: walce o niepodległą Ojczyznę. Po rozwiązaniu Armii Krajowej do jej etosu nawiązywali wszyscy, którzy walczyli nadal w podziemiu antykomunistycznym. Po wojnie żołnierze AK byli prześladowani, więzieni, często skazywani na karę śmierci, jak Łukasz Ciepliński, gen. Emil Fieldorf ps. Nil, rtm. Witold Pilecki.

Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej w Regionalnym Centrum Edukacji o Pamięci, oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie odbył się ceremoniał patriotyczno-religijny przy obeliskach 16 Pułku Piechoty i Armii Krajowej. Na uroczystość przybyli m.in. gen. brygady Jerzy Jankowski, radca koordynator w MON, z-ca prezydenta Tarnowa Maciej Włodek, Mirosław Biedroń wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Tarnowie, Krzysztof Szot burmistrz Czchowa wraz z delegacją, dyrektor Muzeum Ziemi Tarnowskiej Kazimierz Kurczab, przedstawiciele służb mundurowych i związków kombatanckich oraz młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej w Tarnowie. Wszystkich zebranych przywitał prezes Okręgu Tarnów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Ryszard Żądło, który przypomniał też historię działalności Armii Krajowej. Przy obeliskach 16. Pułku Piechoty i Armii Krajowej, które ustawili sami kombatanci odprawiono modlitwę w intencji poległych oraz zmarłych żołnierzy Polski Podziemnej, zapalono światła pamięci i złożono kwiaty. W trakcie wydarzenia przypomniano również sylwetki Stanisławy Sady, która w czasie II wojny światowej roznosiła konspiracyjne pisma i ulotki oraz gen. Zdzisława Baszaka - żołnierza 16. Pułku piechoty w Tarnowie, z którego inicjatywy powstała w Tarnowie Izba Pamięci AK, będąca podwaliną późniejszego Regionalnego Centrum Edukacji o Pamięci. Decyzją Ministra Obrony Narodowej Stanisława Sady uhonorowana została pośmiertnie „Medalem za zasługi dla Obronności Kraju”. Medal z rąk gen. Jankowskiego odebrała córka pani Stanisławy Małgorzata Drozdowska. 

Z okazji przypadającego 14 lutego Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej można było bezpłatnie zwiedzać Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci będące oddziałem Muzeum Ziemi Tarnowskiej. Na tej nowoczesnej wystawie można dowiedzieć się m.in. o historii tarnowskich pułków, tragicznych wydarzeniach II wojny światowej, pierwszym transporcie Polaków do KL Auschwitz, działalności konspiracyjnej mieszkańców regionu oraz operacji Most III, która “uratowała Londyn”. Oprócz ekspozycji dostępne są repliki broni z II wojny światowej. Aby pamięć trwała jak najdłużej o wybitnych bohaterach jest zgoda marszałka Województwa Małopolskiego, aby plac przed Regionalnym Centrum Edukacji o Pamięci, oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie, nosił imię gen. Zdzisława Baszaka ps. „Pirat”.

Organizatorami tarnowskich uroczystości byli: Okręg Tarnów Światowego Związku Żołnierzy AK, Muzeum Ziemi Tarnowskiej i Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej w Tarnowie.