Rocznica wydarzeń w Białej

Oddano hołd bohaterskim harcerzom

W miejscowości Biała w gminie Tarnów odbyły się w niedzielę, 28 lipca uroczystości upamiętniające bohaterów harcerzy Szarych Szeregów, którzy 80 lat temu polegli w Białej. W czasie uroczystości pod pomnikiem parlamentarzyści, samorządowcy gminy Tarnów, mieszkańcy Białej i zaproszeni goście złożyli hołd bohaterskim harcerzom z mościckiego hufca „Szarych Szeregów”, którzy w 1944 roku stanęli w obronie konspiracyjnego zebrania i w czasie walki z oddziałem niemieckiej żandarmerii trzech z nich poniosło śmierć.

Tamte wydarzenia rozegrały się 29 lipca 1944 roku i miały bezpośredni związek z jedną z ważniejszych operacji Armii Krajowej, noszącej kryptonim III Most. Kilka dni wcześniej, na naprędce przygotowanym polowym lotnisku niedaleko miejscowości Wał – Ruda wylądował angielski samolot typu Douglas, który przywiózł miedzy innymi radiostację, broń oraz dokumenty. Jednak o wiele ważniejsza była przesyłka, która została zabrana w drogę powrotną do bazy we Włoszech. Był to zdobyty przez wywiad Armii Krajowej w rejonie Sarnak i zbadany przez polskich inżynierów niewybuch najtajniejszej niemieckiej broni – rakiety balistycznej V2, za pomocą, których ostrzeliwano miedzy innymi Londyn, Antwerpię i Paryż. Natomiast do zabezpieczenia i obrony przywiezionego przez samolot ładunku została wyznaczona najlepsza drużyna „Szarych Szeregów” z Mościc pod dowództwem plutonowego podchorążego Stefana Kasprzyka ps. „Dzik”. Maszerującym po ładunek harcerzom, chwilowo kwaterującym w Białej, w międzyczasie wyznaczono inne zadanie - obronę konspiracyjnego zebrania, zagrożonego przez zbliżający się niemiecki oddział. Harcerze, pomimo że działali w nierozpoznanym terenie, wykonali rozkaz, ale pozostawili na placu boju trzech kolegów. Pierwszy trafiony został Władysław Sokół „Partenau”, jako drugi zginął Mieczysław Tenerowicz „Orzeł”, a dowódca drużyny Stefan Kasprzyk „Dzik”- ciężko ranny – został przewieziony na cmentarz w Klikowej i tam dobity.

Uroczystość rocznicowa rozpoczęła się o godz. 9.45 Mszą św. odprawioną w kaplicy w Białej. Po niej nastąpił uroczysty przemarsz uczestników pod pomnik upamiętniający wydarzenia sprzed 80 lat, gdzie miały miejsce oficjalne wystąpienia, złożenie kwiatów i krótki występ orkiestry OSP z Woli Rzędzińskiej. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele organizacji kombatanckich i niepodległościowych, harcerze, poseł RP Anna Pieczarka i wiceprzewodnicząca rady powiatu tarnowskiego Ewa Kubisztal. Samorząd gminy Tarnów reprezentowali: wójt Grzegorz Kozioł, zastępca wójta Sławomir Wojtasik i radni gminy Tarnów z przewodniczącą rady Wiesławą Miterą. Natomiast wartę honorową przy pomniku wystawili członkowie Grupy rekonstrukcji Historycznej „Zefir”, kultywujący tradycję żołnierzy niezłomnych. Z inicjatywy Marii Żychowskiej, historyka i znanej działaczki harcerskiej, w Białej, w miejscu, gdzie polegli harcerze, 26 września 1982 r. został odsłonięty pomnik projektu rzeźbiarza Marka Benewiata. Monument znajduje się pod opieką gminnego samorządu. Na pomniku widnieje napis: Miejsce uświęcone krwią żołnierzy Szarych Szeregów Hufca Mościce poległych w walce dnia 29 VII 1944 Stefana Kasprzyka „Dzika” lat-24 Władysława Sokoła „Partenau” lat-21 Mieczysława Tenerowicza „Orła” lat-19.